Lontxo
Erasorekin aritu gara berriketan, hainbat lan egin eta egiten ari den
herritarrarekin. Gure mendi, txoko eta inguruak oso ondo ezagutzen
dituen mendizale amorratua da, eta berak eginiko lanez hainbat
mendizaleri erosotasuna eskaintzea eta haiek urez hornitu izana
eskertzekoa da.
-
Noiztik edo nola sortu zaizu iturriak egin edo berreskuratzeko
afizio hori?
Nirea
beti mendia izan da. Kanpoko herrietara joaten naizenean, han ikusten
ditudan aterpe eta iturriak ikusita, nire buruari galdetzen nion:
Berastegin, zergatik ez?
Eta horrela mendian iturburu bat ikusten badut, hari begira egoten
naiz udazken aldera arte, ea lehortu edo agortzen den, iturri bat
egiteko.
-Lehendabizi
eginiko iturria zein izan zen ?
Autobia
azpitik pasa eta Gorosmendiko bidean egin nuen 2001. urtean, bere
askarekin eta guzti, abereek ere bertatik edan zezaten. Baina denbora
gutxira puskatu egin zuten, kanila konpondu zitzaion, baina aska ez
nuen konpondu.
-
Zenbat iturri berreskuratu eta zenbat sortu dituzu zaletasun honekin
hasi zinenetik?
Denera
hamarren bat momentuz. Hauek eginak: Gorosmendi bidekoa, Urdelar
azpikoa, Leitzarango bi, Plazaola bidekoa, Muga-Gorosmendi bidekoa.
Eta konponduak: Franko iturria, Errotakoa, Amasa bidekoa, Urepel
azpikoa.
-Egin
dituzun lan guztiak Berastegiko eremuetan izan dira ala herri
inguruetatik kanpo ere egin dituzu?
Herriko
eremuetatik kanpora ere egin ditut, Urdelar azpikoa eta Amasa
bidekoa; bi horiek Elduaingo mugetan daude.
-
Iturriez aparte, aterpeak, bideak eta bidezidorrak garbitu, idatziak
egin… Nondik lortzen duzu lan horiek denak egiteko materiala?
Kontrabandoko
bidea ere garbitzen dut: Ameraundik Abade Gurutzerako bideari San
Fermin inguruan ematen diot garbiketa, garorik gehien dagoenean, eta
Plazolatik Guardetxera Olizar aldera doanari ere bai; bide horiek
garbitu ezean galdu egingo lirateke eta.
Material
gehienak jendeari mesedeak eskatuz lortzen ditut, ijitoen moduan.
Hala ere, beti sortzen zaizkit gastuak: kanilak, porlana, erremintak,
horien matxurak...
-
Laguntza ekonomikorik jasotzen al duzu lan hauek aurrera eramateko?
Eskuz
bai, baina ekonomikorik ez. Esate baterako, Etxordeko Ildefonsok
mugako aterpearekin lagundu zidan. Gorosmendiko aterperako materiala
Antsoneko Luisitok eta nire anaia Luisek jarri zuten, eta gu hiru
anai, Torreko Juanito Rubio,
Elberdingo Eugenio, Zamargingo Aitor eta Jose Luis Saizar aritu ginen
lanean; agian, norbait ahaztu zait... Hori bai, bukatu genuenean
afari bat antolatu genuen geure artean bertan, eguraldi zoragarria
egin zigun, bertan afaldu, muturrak berotu eta goizeko hiruretan
oraindik inork presarik ez erretiratzeko! Ederki inauguratu genuen!
-
Iturri bat eraiki edo berritzerakoan dudaren bat sortzen bazaizu, ur
hori analizatzera eramaten duzu kontsumorako egokia den ikusteko.
Analitika hori garestia izaten al da? Nora eramaten duzu?
Analizatzera
eraman izan ditut bai, eta nahiko garesti ateratzen da. Amasako
iturrikoa, adibidez, burdin asko du eta nire baitan esaten nuen: Nik
hau egin det, baina norbaiti zerbait gertatzen bazaio? Erruduna ni!
Eta mesfidantza horrekin Tolosan, Nafarroa Etorbidean, dagoen
laborategira eraman nuen ur hori analizatzera. Bertan anekdota txiki
bat gertatu zitzaidan:
Laborategian
datuak hartzen ari zitzaidan, eta iturria non zegoen argibideak
ematen ari nintzaiola, bata txuridun gizon bat gerturatu zitzaidan,
eta honela esan zidan:
- Zein iturri da, azkena eginiko hori? Hor...horrela eta horrela?
- Bai.- erantzun nion.
- Baaaa...txarra ez da izango, lehengo igandean edan nuen hortik eta
oraindik bizirik nago!
-
Kalitate oneko ura al daukagu inguruetan?
Bai,
nahiko kalitate ona daukagu. Ur burdindu hori edan litekeela esan
zidaten laborategian, baina ez kantitate handia edo egunero.
-
Egin duzun lanetatik, zein da harroen sentiarazten zaituena? Edo zein
lanengatik goraipatu zaituzte gehien?
Nik
egina izan balitz Franko iturria izango zen gustuen geldituko
nintzena, baina ez da nik egina, lehendik han zen, berritu bakarrik
egin dut. Baina, halere, oso gustura geratu naiz.
Mugako
aterpea ere nahiko praktikoa geratu da, jende asko ikusten da bertan
atseden hartzen, eta askok esan didate oso ondo dagoela.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina